Online Education: Team-Based Learning bij ACTA

activerend leren
interactief lesgeven
leermethode
covid-19
online onderwijs
teacher story

Team-Based Learning in online onderwijs: "Breakout rooms werkten heel goed."

Team-Based Learning (TBL) wordt toegepast bij ACTA in de bachelor Tandheelkunde. TBL is een bijzondere vorm van samenwerkend leren in teams, waarin individueel werk, groepswerk en feedback elkaar opvolgen (Sweet & Michaelsen, 2007). TBL vraagt om veel interactie tussen studenten en vanwege Corona werd die interactie online georganiseerd in breakout rooms. In online onderwijs is het essentieel dat studenten het gevoel hebben in contact te staan met anderen in de online leeromgeving (Garisson et al., 2010). Dat is in het TBL bij ACTA goed gelukt. Het gevoel in contact te staan met anderen draagt bij aan meer motivatie (Ng, 2019), een lagere studie-uitval (Muljana & Luo, 2019) en een positievere leerervaring (Sun & Chen, 2016).

Over Team-Based Learning

Bij TBL bereiden studenten individueel een vraagstuk voor en leggen hierover individueel een bekwaamheidstoets af, de readyness assurance test (iRAT). Daarna wordt het vraagstuk in kleine vaste groepen (teams) van zes studenten besproken en wordt met het team dezelfde toets nogmaals gemaakt (tRAT) in pre-assigned breakout rooms. Het achterliggende idee is dat je als team vaker op het juiste antwoord komt, een toegevoegde waarde van teamwork. De juiste antwoorden worden na de test in de hele groep bestaande uit meerdere teams besproken. Hierna komt de uitwerkende of toepassingsfase waarin het team werkt aan toepassingsvragen. Bij deze activerende onderwijsvorm is de student aan zet. De rol van de docent is anders dan bij de klassieke werkvormen van hoorcollege en werkcollege, de docent blijft de expert, maar heeft bij TBL meer een coachende, begeleidende rol. De teams van TBL blijven gedurende het hele jaar intact, zodat eenieder bijvoorbeeld een keer de rol van voorzitter of woordvoerder op zich neemt.

Teun de Vries

Ervaring van Docent Teun De Vries
– Celbioloog, 8 jaar kankeronderzoek, daarna ruim 20 jaar ACTA onderzoek en onderwijs bij ACTA en AUC en sinds afgelopen jaar ACTA-projectleider Team-Based Learning ( 0,2 fte).

TBL om samenwerkingsvaardigheden te trainen met meer zintuigen

“Ongeveer 10 procent van het contactonderwijs in Bachelor-1 bij ACTA werd in de TBL – werkvorm gegeven met als belangrijkste doel de samenwerkingsvaardigheden van studenten te trainen. Later in het beroepsleven moet je als clinicus ook veel samenwerken, dus hoe eerder je begint met het oefenen van deze vaardigheden des te beter. We willen dit onderdeel laten zijn van hun professionele ontwikkelingsdossier. TBL doet een ander beroep op de docent. Een docent zei tegen mij: ‘bij TBL ben ik uit mijn one-man show getrokken’.  Ik vond dat heel mooi de essentie van de rol die de docent aanneemt bij dit type onderwijs weergeven. En een student zei heel pakkend: ‘TBL ervaar je met meer zintuigen’. Dat vond ik zo verrassend verwoord, dat ik het in de titel van mijn SKO-onderzoek heb verwerkt.”

Online TBL beviel studenten goed

“2020-2021 was het eerste jaar dat deze activerende werkvorm werd toegepast bij ACTA in de Bachelor-1 Tandheelkunde.  Dit moest vanwege Corona meteen online en dat ging best heel goed. We hebben middels een enquête gepolst onder 75 respondenten hoe zij TBL online hebben ervaren en 70 respondenten geven zelfs de voorkeur aan online boven on- campus in de toekomst zonder Corona. Dat vond ik zeer opmerkelijk, maar ook leuk om iets mee te doen: Het zou zo kunnen zijn dat bepaalde vormen van online lesgeven heel goed werken, al ben ik ook erg nieuwsgierig naar een on-campus TBL-toepassingsfase in een grote zaal.  Het werken in teams aan toepassingsvragen hebben we online in pre-assigned breakout rooms gedaan. Dat werkte heel goed, zowel voor studenten als voor docenten.”

‘Verschijnselen en verdwijnselen’: wisselen van breakout room is makkelijk voor de docent

“De docent kan bij elke breakout room langsgaan om ieder team te observeren en bij te staan. Ik vind dat aanschuiven bij de teams heel makkelijk gaan online. Je kunt bijna onzichtbaar meekijken en makkelijk wisselen van het ene naar het andere team – ik noem het altijd ‘verschijnselen en verdwijnselen’ zoals bij Harry Potter. Je bent online veel onzichtbaarder dan in een on-campus setting, waardoor je een beter beeld krijgt van de discussie, de dynamiek.”

 

Serene rust in breakout rooms

“Een ander voordeel van de breakout rooms is dat er een serene rust is in vergelijking tot de kakafonie aan geluid van verschillende groepsdiscussies door elkaar in dezelfde zaal die ik op YouTube filmpjes heb gezien. Hierdoor kan er heel gefocussed en geconcentreerd gewerkt worden per team en is het makkelijker voor de docent om mee te kijken en te coachen.
Een mogelijk nadeel van een online versie van TBL is dat je toch wel de non-verbale communicatie tussen groepen mist in de toepassingsfase.”

Vaste teams, wisselende teamleiders

“De teams blijven het hele jaar bij elkaar en studenten wisselen onderling de leidersrol, zodat iedereen aan de beurt komt. Studenten die dit jaar de pioniers zijn met TBL moeten verplicht aanwezig zijn en krijgen een bonuspunt van 0,1 op hun cijfer voor dit vak, maar volgend jaar is het cijfer dat de student voor het onderdeel TBL krijgt een integraal onderdeel van hun cijfer.”

TIP VAN TEUN:

“Denk goed na en bereid goed voor hoe je de tijd in de breakout rooms gebruikt. TBL biedt een goed format met het centraal stellen van drie vragen, waarbij elk team 15 minuten krijgt om over een onderwerp te discussiëren en er daarna 15 minuten worden besteed aan terugkoppeling. Deze korte tijdspanne en het alterneren tussen discussiëren en terugkoppeling werkt goed voor de concentratieboog die online misschien nog korter is dan on-campus. Mocht je door dit artikel geïnspireerd raken om ook de online versie van TBL in te willen voeren, zorg ervoor dat je een team hebt dat op de achtergrond het TBL onderwijs wil vormgeven. Begin op tijd, en betrek ook de ICT-dienst van je faculteit. Je bent voor vragen altijd welkom om contact op te nemen met het team TBL van ACTA, tbl@acta.nl.”

Ayla Usakligil

Ervaring van student Ayla Usakligil
28 jaar, eerstejaars student tandheelkunde.

Breakout rooms dwingen een gestructureerde discussie af

“Met TBL behandel je toepassingsvragen met je team in breakout rooms. Het online samenwerken was even wennen in het begin – Zoom was nieuw – maar ik vind het een enorm voordeel dat je online niet door elkaar heen gaat praten, want dan kun je in die setting meteen echt niets meer horen. Online laten mensen elkaar beter uitpraten en discussiëren zonder gekakel is fijner. Die breakout rooms zijn wat mij betreft de reden waarom dit juist online goed werkt.”

De schuchtere student komt online beter aan bod

“Het is ook een mooie werkmethode voor de schuchtere student die in college niet durft te praten. De drempel is lager om iets te zeggen, maar ook nam de teamleider het op zich om iedereen de beurt te geven. Dus niet alleen de hardste schreeuwers worden gehoord. On  campus richten docenten zich meer op de mondige student, online krijgt iedereen de kans. Er is ons gevraagd of we als groep bij elkaar wilden blijven het hele semester en iedereen gaf er de voorkeur aan bij hetzelfde vaste team te blijven. Daardoor bouw je ook een vertrouwensband op, waardoor iedereen zich vrijer voelt om wat te zeggen. Ik ben iemand die last minute dingen doet, dan voel ik meer druk, maar TBL helpt mij om eerder met de stof te beginnen. Vanwege de structuur – de opzet van TBL – met verschillende korte toetsmomenten, maar ook omdat je je team niet wilt laten zitten. Je doet je best om je voor te bereiden voor elkaar.”

Online is logistiek praktischer

“Ik had ook de enquête ingevuld en ben voorstander om dit vak online te doen. Los van de voordelen die ik genoemd heb, is het ook een praktische kwestie qua rooster. Als je voor elk apart TBL-onderdeel naar het ACTA-gebouw, wat zich op de VU-campus bevindt, moet komen dan kost het veel tijd en moeite.  iRAT en tRAT testen duren een half uur, een minicollege is een kwartier en dan zijn er nog de verschillende discussies over toepassingsvragen met je team. Ik woon in Amsterdam, maar als je van buiten Amsterdam komt en je moet voor elk klein onderdeeltje apart komen dan is dat niet efficiënt.  Als je voor elk onderdeel alleen maar met je laptop klaar hoeft te zitten dan kost het wat dat betreft minimal effort. Voor TBL geldt aanwezigheidsplicht, maar het lijkt er ook op dat de opkomst groter is online, ook op niet schappelijke tijdstippen zoals 8:15u beginnen.”

Online werken dwingt een teamleider om die leidende rol strak uit te voeren

“Bij het invullen van de meerkeuzetoets voor de tRAT peilt de teamleider eerst of daadwerkelijk iedereen het eens is met het antwoord dat hij/zij voor het team invult. De rol van teamleider werd onderling afgewisseld, zodat elk teamlid een keer aan de beurt was geweest. We kregen geen handleiding hoe je je als teamleider moet gedragen, maar bij ons ging dat vanzelf erg goed. Ik heb ook geen slechte verhalen uit andere groepjes gehoord. Ik denk dat het feit dat het team online werkte ervoor heeft gezorgd dat de teamleider die rol zo goed oppakte. Online is het noodzakelijk om niet door elkaar heen te praten, dus moet een teamleider hier strak op zitten. Ook heb je beter overzicht over wie er nog niets heeft kunnen zeggen en kun je actief die mensen om hun mondelinge bijdrage vragen. Wat ook fijn was aan TBL en online werken is dat studenten zich beter voorbereidden.”

Online verder met TBL of on campus?

“Voor beide – online en on campus – valt wat te zeggen. Het nadeel van online werken kan zijn de vertraging in de verbinding, technische storingen en de wat formelere manier van discussiëren. In een zaal zal een discussie misschien wat levendiger en gepassioneerder zijn en ook zeker leuk om een keer mee te maken, maar ik hou van die beschaafde manier van discussiëren die het online format min of meer afdwingt. Ik ken mijn medestudenten inmiddels en voor sommigen is het beter dat ze online niet de kans krijgen constant er doorheen te roepen. Ik ben fan van online, omdat het zo gereguleerd is en gestuurd is.”

TIP VAN AYLA

“Het verschil tussen hoe docenten TBL geven is groot. De één kan beter een discussie leiden dan de ander. Sommigen zijn toch geneigd weer een minicollege te geven; de één zet op Canvas leesstof, de ander geeft alleen basic info over TBL. Hier zou meer eenheid in moeten zitten en docenten zouden een format, een duidelijke structuur moeten volgen hierin, naast de TBL-structuur. Verder waren de technische dingen die misgingen storend. Soms moesten we wegens een technisch probleem lang wachten voor we verder konden en dat kan ongemakkelijk worden online. Ook ging er wat mis met het opslaan van de resultaten, waardoor het lang duurde voordat de resultaten gedeeld konden worden.”

 

REACTIE TEUN:

“Ayla geeft aan dat studenten behoefte hebben aan een terugkomende, zelfde structuur in de lesopzet, dus niet dat elke docent het compleet anders doet, dus daar gaan we mee aan de slag. We gaan de structuur beter uitzetten, want pas dan creëer je met deze nieuwe tool ook een nieuwe cultuur in het onderwijs. We gaan werken aan een buddy systeem voor docenten. Omdat TBL per studiejaar ingevoerd wordt tot en met Bachelor-3, hebben een aantal Bachelor-1 docenten al ervaring opgebouwd. Het zou top kunnen werken als deze docenten een inspirerende rol kunnen spelen in het begeleiden en  observeren van de Bachelor-2 en Bachelor-3 docenten zodat de docenten elkaar kunnen begeleiden en elkaars lessen kunnen observeren. Één van de mooiste toegiften van het online TBL was voor mij ook wel de enorme bereidheid van docenten om observatoren toe te laten. Dat kan voor ACTA heel veel moois brengen.”

 

Dit verhaal is onderdeel van een reeks inspirerende praktijkvoorbeelden van online onderwijs tijdens de COVID-19 pandemie, die naar voren zijn gekomen tijdens focusgroepgesprekken binnen het onderzoeksproject ‘Online en blended onderwijs aan de UvA’. Dit onderzoeksproject biedt inzicht in de ervaringen van docenten en studenten met online (aspecten van) onderwijs en de strategieën die docenten hebben ingezet om (online) leren te stimuleren. De verhalen en rapporten uit dit project zijn terug te vinden op de projectpagina op deze site

Projectpagina Online Onderwijs tijdens Covid-19 

 

Literatuur

Sweet, M.S., & Michaelsen, L.K., (2007) How Group Dynamics Research Can Inform the Theory and Practice of Postsecondary Small Group Learning. Educational Psychology Review, 19(1), 31-47.

Garrison, D. R., Anderson, T., & Archer, W. (2010). The first decade of the community of inquiry framework: A retrospective. The Internet and Higher Education13(1-2), 5-9. https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2009.10.003

Garrison, D. R., Anderson, T., & Archer, W. (2000). Critical inquiry in a text-based environment: Computer conferencing in higher educationmodel. The Internet and Higher Education, 2(2-3), 87-105. https://doi.org/10.1016/S1096-7516(00)00016-6

Muljana, P. S., & Luo, T. (2019). Factors contributing to student retention in online learning and recommended strategies for improvement: A systematic literature review. Journal of Information Technology Education: Research, 18, 19–57. https://doi.org/10.28945/4182

Ng, C. (2019). Shifting the focus from motivated learners to motivating distributed environments: a review of 40 years of published motivation research in Distance Education. Distance Education, 40(4), 469–496. https://doi.org/10.1080/01587919.2019.1681892

Sun, A., & Chen, X. (2016). Online education and its effective practice: A research review. Journal of Information Technology Education, 15, 157–190. https://doi.org/10.28945/3502