Wat is er mogelijk in een flexibele onderwijsruimte?

1. Vissenkomdiscussie 

Voor een vissenkomdiscussie worden twee cirkels gevormd: een binnen- en een buitencirkel. In de binnencirkel bediscussiëren 4-5 studenten een gegeven onderwerp of vraag. De studenten in de buitencirkel observeren de discussie en maken aantekeningen. Eén discussie duurt ongeveer een kwartier. Zorg dat alle studenten aan het einde van het college in de binnencirkel hebben gezeten. Deze werkvorm draagt bij aan de ontwikkeling van communicatievaardigheden.  

2. Sneeuwbalgroepen

Bij deze werkvorm wordt een complex thema of vraagstuk uitgewerkt in verschillende rondes, waarbij progressieve verdubbeling plaatsvindt: de studenten beginnen individueel, dan in tweetallen, dan in viertallen, etc. Geef de studenten een concrete opdracht bij elke stap, bijvoorbeeld het individueel bedenken van vragen, het in tweetallen beantwoorden van elkaars vragen, en het in viertallen formuleren van discussiepunten op basis van de in tweetallen gevonden antwoorden. De werkvorm eindigt met een klassikale bespreking, waarin vertegenwoordigers uit elke groep de gevoerde gesprekken kort toelichten.

3. Carrousel-brainstorm

Als je je afvraagt waar de groepswhiteboards voor dienen, dan is deze werkvorm (een deel van) het antwoord. Zorg ervoor dat je voor de start van de werkgroep bovenaan elk whiteboard een vraag of onderwerp opschrijft. Wijs aan elk groepje een start-whiteboard toe, en geef ze een unieke kleur marker om een mindmap mee te maken. Na een aantal minuten wisselen de groepjes door, waarna ze met hun eigen kleur marker aanvullingen kunnen doen op de mindmaps van andere groepjes. Doordat elk groepje een eigen kleur marker heeft, kun je gemakkelijk inzicht verkrijgen in de bijdragen van elk groepje. Nadat de groepjes alle mindmaps zijn langsgegaan, is het tijd om de mindmaps gezamenlijk te bespreken en eventuele vragen te beantwoorden. Je kunt natuurlijk ook een carrousel-brainstorm doen met grote vellen papier. 

4. Molendiscussie 

Tijdens een molendiscussie leren studenten het aannemen van verschillende perspectieven rondom een centraal vraagstuk. Maak groepjes van 3-4 studenten, en wijs ieder groepje een standpunt toe. Eén van de groepjes krijgt geen standpunt, maar de rol van provocateur: zij stellen vragen om de discussie op gang te krijgen en te houden. De leden van de verschillende groepjes gaan in een rij achter elkaar zitten. De rijen worden gearrangeerd in een cirkel (de rijen zien er van boven bezien uit als de wieken van een molen, zie afbeelding). De personen die vooraan zitten, gaan met elkaar in discussie onder leiding van de provocateur. Om de paar minuten schuift iedereen een plek naar voren, en nemen de sprekers plaats achteraan plaats. Op die manier nemen alle studenten deel aan de discussie.