Wat is Blended Learning?
Blended learning is een term die tegenwoordig overal opduikt in het onderwijs. Ook de UvA definieert de term blended learning in de onderwijsvisie van 2022. Maar wat is blended learning precies?
Definitie
Barend Last gebruikt in zijn boek Blended learning in de praktijk: Modellen, strategieën, voorbeelden en andere handvatten (2022) de visie van Torrisi-Steele (2011). Hier wordt blended learning als volgt gedefinieerd:
De student staat centraal in het vormgeven van het onderwijs. Als docent denk je na over hoe de student het beste in staat is om de leerdoelen te bereiken.
De lesactiviteiten of didactische technieken die je als docent kiest, sluiten goed op elkaar aan. Hierdoor wordt de leerling gemotiveerd om actief deel te nemen aan het eigen leerproces.
Als docent streef je naar zoveel mogelijk interactie in de lesopbouw, zowel synchroon (studenten worden geacht op hetzelfde moment aanwezig te zijn om te leren) als asynchroon (studenten kiezen zelf waar en wanneer ze leren) en zowel offline als online. De interactie vindt plaats tussen jou als docent en de studenten, tussen studenten en de inhoud, en tussen studenten onderling. IT kan worden gebruikt ter ondersteuning van verschillende leeractiviteiten.
Als docent initieer je activiteiten – zowel binnen als buiten de contacturen – om de interactie te bevorderen. Dit betreft de interactie tussen de docent en de studenten, tussen de studenten en de inhoud, en tussen de studenten onderling. Je vult traditionele hoorcolleges en werkgroepen aan met een interactieve (online) omgeving waarin studenten dieper op de stof ingaan, samen aan opdrachten werken, ideeën uitwisselen op discussiefora, elkaar feedback geven en zichzelf toetsen.
Blended learning combineert de kracht van fysiek onderwijs met de voordelen van online onderwijs om het leerproces van studenten te verrijken. Het directe contact tussen docent en student wordt aangevuld met de beschikbaarheid van het lesmateriaal altijd en overal. Zo complementeert de online omgeving de offline omgeving.
Synchroon vs. asynchroon leren
Blended learning kan zowel synchroon als asynchroon onderwijs omvatten. Bij synchroon onderwijs leren alle studenten op hetzelfde moment, maar op verschillende plaatsen (bv. sommige studenten in het klaslokaal en sommige studenten online). Dit is vaak het geval bij hoorcolleges. Bij asynchroon onderwijs bepalen studenten zelf de tijd en plaats van hun leren. Dit is vaak het geval bij (huiswerk)opdrachten.
Activerend leren
Een belangrijke theoretische fundering voor blended learning is dat het bijdraagt aan activerend leren. Bij activerend leren gaat het onder meer om (de variatie aan) lesmethoden waarbij studenten gestimuleerd worden om actief bij te dragen aan het leerproces en worden aangemoedigd kritisch te denken. Door studenten vanaf het begin actief bij het leerproces te betrekken, bijvoorbeeld door actieve onderwijsmethoden en (formatieve of summatieve) tussentijdse toetsen, wordt voorkomen dat studenten zich pas aan het eind van het vak, wanneer zij tentamens moeten maken, actief op de stof richten.
Blended learning stimuleert studenten om tussen de contactmomenten door activerendte leren. Er zijn vele manieren om dit te bewerkstelligen. Er is niet één basismethode die bij ieder vak past. Leerdoelen en leeruitkomsten bepalen de keuze (en beoordeling) van onderwijsactiviteiten. Voorbeelden van online blended learning activiteiten zijn:
- Activeren van bestaande kennis, bijvoorbeeld via een quiz
- Samenwerkingsopdrachten
- Discussies
- Aanbieden van kennisclips/podcasts/blogs/vlogs
- Het creëren van een virtual reality omgeving
- Formatieve testen
- Gebruik van (peer-) feedback tools
Als docent gebruik je deze online activiteiten als input voor de ‘face-to-face’ contactmomenten.
Blended learning wave
Om je ideale ‘blend’ te ontwerpen, kun je gebruik maken van de ‘blended learning wave’ (Dijkstra, 2022). Dit is een visualisatie van het leertraject van de student tijdens je vak. Het bevat de volgorde van alle activiteiten die de studenten moeten doorlopen en toont of de activiteiten online of in de klas plaatsvinden.
Als je jouw eigen ‘wave’ wilt creëren, kun je deze slides van Wiebe Dijkstra gebruiken (zie ook Wiebe Dijkstra’s website voor al het workshopmateriaal). Deze materialen zijn vrij te gebruiken, zolang je maar refereert aan het originele materiaal.
Voor meer informatie over het implementeren van blended learning in je onderwijs, lees Hoe implementeer ik blended learning in mijn programma?
Veelgestelde vragen
Nee, dat is niet hetzelfde. Blended learning verwijst naar onderwijsactiviteiten die een systematische en betekenisvolle combinatie vormen van face-to-face interacties (offline) met online interacties tussen studenten, docenten en onderwijsmiddelen. Blended learning wordt gebruikt als middel om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren vanuit een sterk onderwijskundig perspectief.
Nee, het is niet hetzelfde. Blended learning betekent meestal een combinatie van online en face-to-face activiteiten en onderwijsstrategieën, terwijl er bij online leren (ook wel e-learning genoemd) geen face-to-face contact is.
Nee, het is niet hetzelfde. Blended learning heeft zowel synchrone- als asynchrone aspecten. Studenten maken bijvoorbeeld in hun eigen tijd huiswerkopdrachten in een online omgeving (asynchroon). Vervolgens ontmoeten de studenten en de docent elkaar tegelijkertijd in de klas voor discussie, vragen en verdieping (synchroon). Hybride onderwijs is een synchrone vorm van onderwijs: een groep studenten is fysiek aanwezig in de klas, terwijl de andere groep studenten tegelijkertijd online deelneemt.
Bij actief leren gaat het om (de variatie aan) onderwijsmethoden waarbij studenten een actieve bijdrage aan het leerproces moeten leveren en worden aangemoedigd om kritisch te denken. Door studenten vanaf het begin actief bij het leerproces te betrekken, bijvoorbeeld door activerende onderwijsmethoden en formatieve beoordeling, wordt voorkomen dat studenten zich pas aan het eind van het vak, als ze een tentamen moeten maken, actief op de stof richten.
Voor een overzicht van actieve leermethoden, zie ook:
- UvA TLC – Ebook on interactive teaching techniques (ENG)
- UvA TLC – Activerende werkvormen voor hoorcolleges en werkgroepen (NL)
- UvA team ICTO FGW – Handreiking werkvormen activerend leren en blended learning (NL)
- HvA – Interactive tool to find the right active teaching techniques (Activitool) (NL)
- UMC Utrecht – Activerende werkvormen (NL)
- Griffith University – Active learning design tool (ENG)
Ja, dat kan. Je hebt geen high-tech klaslokaal nodig om met blended learning aan de slag te gaan. Blended learning gaat hand in hand met actieve onderwijstechnieken, en er zijn talloze offline mogelijkheden om dit te verwezenlijken.
In grote inleidende vakken kunnen blended learning-activiteiten en actieve onderwijstechnieken de studenten ondersteuning bieden. Studenten kunnen bijvoorbeeld deelnemen aan online opdrachten, online quizes en andere activiteiten die regelmatige feedback mogelijk maken. Op deze manier kan je in grote groepen studenten kleinschalig onderwijs aanbieden.
In lessen met kleinere groepen (op een hoger niveau) komt de interactie tussen blended learning en actieve onderwijstechnieken juist goed uit de verf. Online interacties tussen studenten (en tussen studenten en docent) worden versterkt door face-to-face interacties online en in de klas.
Je kunt beginnen met het gebruik van actieve onderwijstechnieken tijdens lessen. Denk hierbij aan discussies en korte schrijfopdrachten. Je kunt ook online beginnen door gebruik te maken van tools, zoals FeedbackFruits of een online asynchroon discussieforum. Meer voorbeelden zijn te vinden in de tool selector (ENG).
Het ontwikkelen van kennisclips of het produceren van weblectures kost iets meer tijd, maar deze vormen van blended learning bieden meer tijd voor interactie met de student tijdens de contacturen. Er zijn vele vormen van blended learning mogelijk, dus wie weet ben je zelf al aan het ‘blenden’!
Lees ook Hoe implementeer ik blended learning in mijn onderwijs? om meer te leren over het inzetten van blended learning.
Nee. Hoe meer expertise je hebt, hoe meer mogelijkheden er zijn. Maar je kunt alle inhoudelijke, technische en didactische ondersteuning krijgen die je wilt.
Voor alle mogelijkheden kan je contact opnemen met het Teaching & Learning Centre van jouw faculteit.
Ja. TLC Centraal biedt een BKO+ training waarin je leert hoe je een blended vak ontwerpt en aan de slag gaat met je eigen lesontwerp. TLC FNWI biedt een vergelijkbare pre-BKO training en professioneel advies op maat voor als je specifieke vragen hebt over het implementeren van blended learning in jouw vak. Verder is blended learning een standaardonderdeel van de BKO-training.
Ondersteuning en vragen
Wil je een blended learning lesontwerp bespreken of heb je andere vragen over dit onderwerp? Neem dan voor advies contact op met het Teaching & Learning Centre van jouw faculteit.
Bronnen
Dijkstra, W.P. (2022, 25 mei). De blended learning wave. Blending your education. Geraadpleegd op 16 maart 2023, van https://blendingyoureducation.nl/de-blended-learning-wave/
Last, B. & Jongen, S. (2021). Blended learning en onderwijsontwerp. Van theorie naar praktijk. Boom.
Last, B. (2022). Blended learning in de praktijk. Modellen, strategieën, voorbeelden en andere handvatten. Boom.
Torrisi-Steele, G. (2011). This thing called blended learning – a definition and planning approach. Research and Development in Higher Education: Reshaping Higher Education.