TLC-Centraal
ACTAAcademisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam
EBEconomie & Bedrijfskunde
FdGFaculteit der Geneeskunde
FdRFaculteit der Rechtsgeleerdheid
FGwFaculteit der Geesteswetenschappen
FMGFaculteit der Maatschapij- en Gedragswetenschappen
FNWIFaculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica
TLC-Centraal
ACTAAcademisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam
EBEconomie & Bedrijfskunde
FdGFaculteit der Geneeskunde
FdRFaculteit der Rechtsgeleerdheid
FGwFaculteit der Geesteswetenschappen
FMGFaculteit der Maatschapij- en Gedragswetenschappen
FNWIFaculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica
Sinds de opkomst van genAI, zoals ChatGPT, staat het onderwijs voor een nieuwe uitdaging: hoe zorg je er als docent voor dat je toetsvorm AI-bestendig is? Tamara Butter en Iris van Domselaar stonden voor zo eenzelfde uitdaging in het keuzevak Advocatuur en Beroepsethiek, onderdeel van de masters Privaat-, Arbeids- en Publiekrecht. Zij hebben hun toetsing omgegooid om deze meer AI-bestendig te maken. In dit artikel lees je hoe ze dit tot een succes hebben weten te brengen.
Voorheen werd het vak Advocatuur en Beroepsethiek afgesloten met twee essays. Door de opmars van ChatGPT vroeg dit om een herziening, zo vonden Tamara Butter en Iris van Domselaar. Zij zijn zich gaan verdiepen in de verschillende mogelijkheden om de leerdoelen op een andere manier te toetsen. Hierbij hebben ze onder andere gespard met TLC FdR en TLC Centraal. Uiteindelijk hebben zij besloten om het vak af te sluiten met een duo-essay, toegespitst op de hoorcolleges van gastsprekers, en een mondeling.
| Het vak was opgedeeld in hoorcolleges en werkgroepen. Tijdens de hoorcolleges werden verschillende gastsprekers gevraagd hun licht op de rol van de advocaat te laten schijnen. Op basis van de informatie uit de eerste vier gastcolleges, die gingen over interne perspectieven, moesten de studenten een vraag formuleren en beantwoorden in het duo-essay. Door de essay-opdracht zo specifiek te maken, werd het nut en de mogelijkheid om genAI te gebruiken beperkt. In de hierop volgende weken kwamen ook externe perspectieven aan bod tijdens de gastcolleges. | Het vak werd afgesloten met een individueel mondeling tentamen. Hierin konden de studenten hun expertise over een zelf gekozen ethische beroepskwestie demonstreren en vragen beantwoorden over de stof van het gehele vak. Zo werden studenten ondersteund in hun autonomie om zelf een kwestie te kiezen die goed bij ze past, maar kon ook in kaart worden gebracht in hoeverre de totale beheersing van de leerstof behaald was. |
![]() |
Een van de eerste dingen waar men aan denkt bij het afnemen van een mondeling is: ‘waar haal je de tijd vandaan?’ Volgens Tamara klopt het dat het afnemen van mondelingen tijd kost, maar zowel Tamara als Iris vonden het mondeling van meerwaarde. Niet alleen omdat het ze in staat stelde om AI-bestendig te toetsen, maar ook om het gesprek dat tijdens de tijdens de werkgroepen en colleges wordt gestart, voort te zetten in de toetsing. Zo zorgden ze ervoor dat de leerdoelen die zich vooral op evaluatie- en analyseniveau richten, een passende toetsing kregen. De mondelingen waren verspreid over drie weken en duurden ieder 20 minuten. Al met al best een tijdsinvestering, maar aan de andere kant vergt het nakijken van een essay of tentamen ook tijd én daarbij mis je het persoonlijke contact met de studenten. |
| De nieuwe opzet van het vak is erg enthousiast ontvangen door de studenten. Ruim 95% van de studenten was zeer tevreden over de leerzaamheid van het mondeling. Een student: ‘Doordat we in het duo-essay al konden oefenen met het evalueren van de normatieve theorieën, was ik beter voorbereid voor het mondeling.’ en ‘Heel mooi dat studenten zo veel vrijheid hadden voor een eigen invulling tijdens dit vak.’ | “Doordat we in het duo-essay al konden oefenen met het evalueren van de normatieve theorieën, was ik beter voorbereid voor het mondeling.” |
Een kwetsbaar punt van het mondeling is volgens zowel Tamara als de studenten dat de vragen uit het mondeling onder studenten worden doorgespeeld. Zo zouden studenten die het mondeling later in de periode hebben, bevoordeeld kunnen worden. Hoewel er gebruik wordt gemaakt van een vragenset waarbij de docenten de vragen rouleren, blijft dit systeem niet waterdicht. Een mooie uitdaging voor volgend jaar!
Tamara benadrukt dat het mondeling niet voor elk vak geschikt zal zijn als AI-bestendig alternatief. Zo paste het mondeling goed bij het type leerdoelen van dit vak, was zij bereid om de tijdsinvestering te doen die bij een mondeling komt kijken en lieten de studentaantallen het toe om de mondelingen af te nemen. Door het mondeling in te voeren, toetsen ze niet enkel meer AI-bestendig, maar sluit de toetsing ook beter aan bij de leerdoelen van het vak: een onderwijsinnovatie met een win-win resultaat.
Wil je meer over lezen over GenAI & Toetsing of GenAI in het algemeen? Lees dan een van onderstaande artikelen of neem contact op met TLC-FdR.

