Neem ik mijn hoorcolleges op of niet?
Tijdens de coronapandemie hebben docenten veel ervaring opgedaan met het opnemen en het beschikbaar stellen van hoorcolleges. Studenten zijn tijdens de pandemie gewend geraakt aan de voordelen die opnames van college kunnen bieden, zoals flexibiliteit en de mogelijkheid om terug te kijken. Voor de pandemie werden colleges binnen FGw relatief weinig opgenomen.
Veel docenten geven aan dat studenten hen nu vragen om het college op te nemen. Of zij aan dit verzoek tegemoetkomen varieert van docent tot docent. De ene docent ziet geen bezwaar en neemt het college op. De andere docent weigert wegens privacy, invloed op de onderwijskwaliteit of de fysieke aanwezigheid van studenten tijdens de colleges. Uit gesprekken met studenten, docenten en opleidingsdirecteuren blijkt het van groot belang te zijn om hier zoveel mogelijk een lijn in te trekken; dit creëert duidelijkheid voor docenten en studenten en voorkomt ongewenste discussies en onderhandelingen via de mail en op locatie. Hoe maak je hier met collega’s een doordachte keuze in? In dit artikel lees je de voor- en nadelen van het opnemen van hoorcolleges, vanuit het perspectief van studenten en dat van docenten. Als je behoefte hebt om hierover te sparren of vragen wilt stellen kun je contact opnemen via tlc-fgw@uva.nl
Bronnen
- Gesprekken met onder andere Anna Escofet Vilá, Caitlin Meijer, Esther Mulders, Wessel Padberg, Gert Jan van Wijngaarden en Sara Pas (studentlid Raad CoH).
- Nordmann, E. (2021). What’s the future of lectures? [Webinar]. TLC Universiteit van Amsterdam. ‘What’s the future of lectures?’ – UvA Teaching and Learning Centre.
- Banerjee, S. (2021). To capture the research landscape of lecture capture in university education. Computers & education, 160, 104032.
- French, S., & Kennedy, G. (2017). Reassessing the value of university lectures. Teaching in Higher Education, 22(6), 639-654. doi: 10.1080/13562517.2016.1273213.
- Nordmann, E., Kuepper-Tetzel, C. E., Robson L., Phillipson S., Lipan G., & McGeorge, P. (2018). Lecture capture: Practical recommendations for students and lecturers. Voorpublicatie beschikbaar via OSF | Lecture capture: Practical recommendations for students and lecturers.
Wat zijn de voor- en nadelen van het opnemen van een college voor studenten?
Studenten geven aan dat zij de opnames van colleges op twee verschillende manieren gebruiken: als extra studiebron en/of als vervanging van een college op locatie. Ter vervanging van een college op locatie kan in plaats van een opgenomen college ook een synchroon hybride college worden aangeboden.
Voordelen van opnames volgens studenten
- Het biedt studenten flexibiliteit: het reguliere studieprogramma is makkelijker te combineren met extra vakken, een andere opleiding of bijvoorbeeld met een bijbaan.
- Studenten die ziek zijn of om andere redenen niet kunnen komen kunnen toch het college bekijken.
- Studenten kunnen opnames bekijken wanneer en hoe dit hen uitkomt. Sommige studenten knippen het college in kleinere delen, andere studenten vinden het prettig om te kunnen terugspoelen, etc.
- Voor bepaalde studenten is het rustiger: zij ervaren minder prikkels als zij de mogelijkheid hebben de colleges thuis te bekijken. Dit kan het onderwijs inclusiever maken.
- Het biedt studenten de kans om optimaal te kunnen leren van hoorcolleges: ze kunnen eventueel lastige passages nogmaals bekijken zonder dat dit de docent tijd kost.
- Als colleges opgenomen worden kunnen docenten én studenten verantwoordelijk worden gehouden voor hun acties, in die zin kan het bijdragen aan sociale veiligheid.
Nadelen van opnames volgens studenten
- Er kan de neiging bestaan om het studeren tot laatste moment uit te stellen en alle stof in één te week leren met een laag leereffect in het langetermijngeheugen tot gevolg (Nordmann 2018), of studenten voelen zich niet gestimuleerd om het vak überhaupt af te maken.
- Studenten in de collegezaal ervaren minder ruimte om vrijuit te spreken wetende dat er een opname wordt gemaakt.
- Studenten worden in de verleiding gebracht stukken door te spoelen, over te slaan of tegelijkertijd iets anders te doen.
Specifiek in het geval van het bekijken van opnames als vervanging van een college op locatie kunnen enkele negatieve gevolgen worden genoemd.
- Studenten komen minder of helemaal niet meer naar college.
- Studenten komen daardoor ook niet meer naar de campus en hebben minder mogelijkheden tot formele en informele academische en sociale integratie.
- De persoon achter de docent is minder zichtbaar. Het ontbreekt studenten aan de mogelijkheid om de docent beter te leren kennen (bijvoorbeeld in zijn hoedanigheid als onderzoeker en/of vakspecialist).
- Interactieve werkvormen tijdens het college kunnen minder effectief worden ingezet.
- Er ontbreekt groepsgevoel waardoor studenten kunnen ervaren dat ze er alleen voor staan. Hierdoor kan een situatie ontstaan waarin studenten geen goed beeld hebben van hun eigen niveau en dat van de groep. Het feit dat studenten zich tijdens opgenomen hoorcolleges minder verbonden voelen met hun medestudenten speelt hier ook een rol.
Voorwaarden voor succes voor studenten van het gebruik van opnames
Als we de voordelen van opgenomen hoorcolleges willen benutten zijn de volgende zaken van belang.
- Studenten hebben begeleiding nodig om het nut van de opnames te kunnen maximaliseren. Uit onderzoek blijkt dat hier (te) weinig aandacht aan wordt besteed: studenten weten niet hoe ze de opnames betekenisvol kunnen gebruiken in hun zelfstudie (Nordmann et al. 2018). Dit is nog sterker het geval voor jongerejaarsstudenten omdat hun effectieve zelfregulatie nog minder is ontwikkeld dan bij ouderejaarsstudenten.
- Studenten vinden het prettig om duidelijkheid over het wel of niet online plaatsen van hoorcollege-opnames te hebben. Idealiter is dat in alle vakken gelijk. Verschillen tussen vakken vinden studenten vervelend omdat dit het effectief plannen belemmert en het invloed heeft op andere aspecten van hun leven, bijvoorbeeld omdat ze een wisselende beschikbaarheid hebben voor hun (bij)baan en/of het werkrooster ieder blok moeten aanpassen.
- Heldere keuzes in werkvormen en didactiek dragen bij aan duidelijkheid bij studenten over wat er van ze verwacht wordt en wat zij kunnen verwachten. Bijvoorbeeld door goed te beschrijven wat de functie van een opname is: een introductie, een verdieping, een herhaling, een samenvatting, een instructie, etc.
Benieuwd hoe je studenten hierin kunt begeleiden?
Nordmann et al. (2018) beschreven zes praktische richtlijnen voor studenten waarmee ze opnames van hoorcolleges zo effectief en efficiënt mogelijk kunnen gebruiken (download het document). Deze richtlijnen kun je delen en bespreken met je studenten. Hieronder beschrijven we degenen die wij het belangrijkst vinden:
- Ga naar de colleges op locatie. Ga met de studenten in gesprek over de voordelen van het bijwonen van colleges op locatie: zo verhoogt het de kans op betere resultaten en heeft het sociale voordelen.
- Wees specifiek als je een opname van een college bekijkt. Bespreek met de studenten hoe zij zo effectief mogelijk gebruikmaken van een opname: zo is het efficiënter om enkel specifieke delen van het college terug te kijken, 3-4 dagen na het college, op normale snelheid.
- Houd de leerstof regelmatig bij. Studenten onthouden op de lange termijn minder wanneer zij alle college-opnames de week voor het tentamen ‘bingewatchen’. Daarbij onthouden ze veel meer (lange-termijn geheugen) als ze in gespreide sessies leren.
Wat zijn de voor- en nadelen van het opnemen van een college voor docenten?
Voordelen van opnames voor docenten
- Door opnames in te zetten is een flexibeler onderwijsontwerp mogelijk.
- Hergebruik van opnames of delen daarvan in de vorm van kennisclips. Helaas blijken opnames in de praktijk vaak niet direct geschikt om te gebruiken voor kennisclips, omdat die vaak kernachtiger formulering vereisen.
- Studenten de kans geven om zoveel mogelijk te leren van het hoorcollege en eventueel lastige passages nogmaals te bekijken zonder dat dit de docent tijd kost.
- Draagt bij aan studenttevredenheid.
Nadelen van opnames voor docenten
- Docenten ervaren minder ruimte om vrij te spreken wetende dat er een opname wordt gemaakt.
- Veel docenten ervaren minder werkplezier als er weinig of geen studenten op locatie aanwezig zijn.
- Het is lastig om geëngageerd college te geven voor een (half) lege zaal voor de camera.
- Studenten kunnen vervallen in consumentisme.
- Docenten kunnen het gevoel krijgen dat de opnames worden hergebruikt zonder dat zij daar controle over hebben.
- Er zijn privacy-issues. Dit speelt bij studenten (die niet frontaal in beeld komen of slechts af en toe te horen zijn), maar nog meer bij docenten (die uiteraard wel zichtbaar en te horen zijn).
- Niet alle docenten of colleges komen even krachtig over op beeld, omdat de manier waarop stemgebruik en non-verbale communicatie in een zaal kan worden ingezet per context verschilt.
- Elk college is uniek en een co-construct van studenten en docent. Het hergebruiken van opnames gaat hieraan voorbij.
Voorwaarden voor succes voor docenten van het gebruik van opnames
Als we de voordelen van opgenomen hoorcolleges willen benutten zijn de volgende zaken van belang.
- Heldere afspraken over welke opnames wanneer beschikbaar komen, voor hoe lang en voor wie.
- Schetsen van heldere verwachtingen bij studenten over de kwaliteit en beschikbaarheid van opnames.
- Schep duidelijkheid omtrent privacy-maatregelen.
- De opnames van colleges mogen alleen binnen een gesloten omgeving worden getoond (zoals Canvas). Benadruk dat de opnamens niet mogen worden gedeeld met derden.
- Er is geen expliciete toestemming nodig om een college op te nemen. Let tijdens de opnamens wel op dat er geen studenten in beeld komen of bied studenten de mogelijkheid om buiten beeld te blijven.
- Worden de opnamens gebruikt in latere jaargangen? Maak dit dan duidelijk aan de studenten.
