Nadat het onderwijs vrij werd gesteld van de corona-gerelateerde beperkingen bestond de verwachting dat de studenten stonden te springen om terug te keren naar de campus. Dat blijkt helaas tegen te vallen: het aantal fysieke studenten op locatie is opvallend veel lager dan voor de pandemie. Daarbij lijkt een aandeel studenten minder gemotiveerd te zijn. Hoe komt dit en wat kunnen we hier binnen de universiteit aan doen? In dit artikel proberen we antwoord te geven op deze vragen.

Waarom blijven studenten vaker thuis?
Tips voor vollere collegezalen
Geef elkaar de tijd

Bronnen

Voor deze pagina hebben we onder andere dit artikel geraadpleegd: Hoe krijg je studenten weer gemotiveerd naar de campus? Daarnaast is de input van een discussie over dit onderwerp binnen CLC (Cognition, Language and Communication) en van een gesprek met Sara Pas (studentlid Raad CoH) gebruikt.

Waarom blijven studenten vaker thuis?

Gebrek aan binding

Studenten ervaren de afgelopen twee jaar ‘minder betekenisvol contact over hun studietaken, maar ook minder persoonlijk contact met medestudenten en docenten’^1,2. Nu het onderwijs weer op locatie plaatsvindt voelen studenten minder binding met de universiteit: zowel sociaal als met de academische gemeenschap. Meer lezen over het belang van sociale en academische integratie voor het succes van studenten?

Verwachtingen & gewenning

Studenten zijn het niet meer gewend om enkele keren per week naar de campus te komen. Hierdoor kunnen ze het als een grotere opgave ervaren om een college in de zaal bij te wonen. Tijdens de pandemie hebben studenten en hogere mate van flexibiliteit ervaren met betrekking tot hun studierooster. Hierdoor hebben studenten mogelijk hun (bij)baan een meer prominente plek gegeven ten opzichte van voor de pandemie.

Daarbij geven sommige docenten aan dat studenten in het huidige fysieke onderwijs een minder actieve houding hebben dan voorheen. Dit punt werd aangestipt tijdens de discussie binnen CLC: de jongerejaars-studenten hebben door het online onderwijs in de corona-periode geen actieve en academische houding ‘aangeleerd’. Studenten hebben weinig kunnen oefenen met actief discussiëren in een onderwijsruimte.

Docenten hebben verschillende opvattingen ten aanzien van (het opnemen van) colleges. Voor de coronapandemie kwamen de ideeën met betrekking tot hybride onderwijs of de opnames van colleges (grotendeels) overeen: binnen sommige opleidingen werd er binnen het team voor gekozen om colleges altijd wel óf niet op te nemen. Dit zorgde voor veel duidelijkheid richting de studenten. Voor het opnemen van colleges werden specifieke zalen met extra faciliteiten aangevraagd. Nu staat er in iedere ruimte een webcam waardoor sommige docenten sneller geneigd zijn om bijeenkomsten (ad hoc) synchroon hybride te organiseren.

Het is goed om voor ogen te houden dat ook de verwachtingen en wensen van studenten onderling uiteen lopen. Aankomende derdejaars hebben de afgelopen twee jaar veel last gehad van de pandemie, maar veel aankomende eerstejaars hebben de afgelopen jaren veel minder thuisonderwijs hebben hoeven volgen omdat zij veelal van de beperkingen werden uitgezonderd. Zij zijn dus minder gewend aan het volgen van online onderwijs en zullen waarschijnlijk andere verwachtingen dan de huidige tweede- en derdejaarsstudenten hebben.

Efficiëntie

Studenten blijven momenteel door het kamertekort en de dreiging van een nieuwe golf besmettingen vaak langer thuis wonen waardoor de reis naar de universiteit soms veel tijd in beslag kan nemen. Studenten maken dan een afweging: hoeveel meerwaarde heeft het om naar de universiteit te reizen om het college op locatie te kunnen volgen?

¹Adrichem et al., 2020 ²Versteeg & Kappe, 2021

Tips voor vollere collegezalen

Zorg voor interactie in de collegezaal

Hoorcolleges bieden meer dan enkel kennisoverdracht. Volgens enkele docenten binnen FGw zijn goede hoorcolleges interactief en is juist die interactiviteit online lastig te realiseren. Daarnaast biedt het bijwonen van colleges studenten de mogelijkheid om contact te leggen met hun medestudenten, vragen te stellen en zich onderdeel van een groep te voelen. Studenten zijn zich door de coronapandemie niet altijd bewust van de meerwaarde van het volgen van hoorcolleges op locatie. Bespreek dit met de studenten en zorg ervoor dat jouw hoorcollege ook echt deze meerwaarde biedt. Bekijk dit overzicht met interactieve werkvormen die je ook tijdens hoorcolleges kunt inzetten, of bekijk eens Wooclap.
Door bij het ontwerpen van je onderwijs stil te staan bij onderstaande vragen, kun je ervoor zorgen dat jouw colleges op locatie de moeite waard zijn.

Wat is de meerwaarde voor de studenten om een college op locatie bij te wonen?
Hoe kun je dit versterken in je colleges?
Hoe kun je hier duidelijk over communiceren richting je studenten?

Maak je colleges uniek: stimuleer sociale en academische integratie

Door activiteiten te organiseren waarbij studenten de kans krijgen om elkaar én de universiteit te leren kennen combineer je de sociale en academische integratie.
Voorbeelden van het combineren van sociale en academische integratie zijn bijvoorbeeld:

het betrekken van studenten bij de academische context door te vertellen of te laten zien wat je doet als onderzoeker, hoe je samenwerkt met collega’s en wat er bijvoorbeeld gebeurt op een conferentie;
het organiseren van werkvormen waarin studenten met elkaar moeten samenwerken door bijvoorbeeld creatieve opdrachten te bedenken. Zo kun je studenten in groepjes een podcast of kennisclip laten maken.

Zorg voor aantrekkelijke activiteiten rondom de colleges

De komst naar de universiteit kan voor studenten van groter belang worden als de tijd voor, na of tussen colleges ook zinvol worden ingevuld. Relevante activiteiten die rondom de colleges georganiseerd kunnen worden zijn:

groepswerk;
het werken aan projecten;
studiegroepen;
het uitvoeren van opdrachten in de UB
excursies;
het tonen van films.

Sara Pas voegt hieraan toe dat het belangrijk is dat studenten en docenten elkaar ook informeel beter leren kennen. Daarom raadt ze opleidingen aan om juist activiteiten voor studenten én docenten te organiseren. Dit zal volgens Sara bijdragen aan de binding en zo de opkomst van studenten naar de campus verhogen.

Schep duidelijke verwachtingen

Voor studenten is het belangrijk te weten wat er van ze wordt verwacht. Om een goede werkhouding en actief studeergedrag door de gehele opleiding heen te stimuleren, komen deze verwachtingen bij zoveel mogelijk vakken overeen. Om dit te realiseren is het van belang om met je collega’s te bespreken wat jullie verwachtingen ten aanzien van de aanwezigheid van studenten is en hoe jullie dit communiceren. De volgende vragen zijn daarbij van belang.

Is het erg als een student een college mist? Heeft dit invloed op het behalen van de leerdoelen?
Wat heeft het aanzetten van een webcam in de collegezaal voor gevolgen voor de onderwijskwaliteit van de thuisdeelnemende studenten?
Wat heeft het aanzetten van een webcam in de collegezaal voor gevolgen voor de onderwijskwaliteit van de studenten in de collegezaal? Wat doet het met de dynamiek?
Hoe communiceren collega’s over hun verwachtingen richting studenten wat betreft hun aanwezigheid?
Bestaat er binnen het cluster of de vakgroep hier consensus over? Dan is het begin van het collegejaar een uitstekend moment om dit expliciet te melden aan de studenten.

Geef elkaar de tijd

Tot slot is het van belang om geduld te hebben, wat Sara Pas benadrukt. De afgelopen twee jaar hebben studenten en docenten te maken gekregen met veel verschillende beperkingen. Hierdoor moeten studenten en docenten weer wennen aan het campusonderwijs. Het enige verschil is dat veel docenten zich het ‘oude’ normaal nog goed herinneren, terwijl de huidige tweede- en derdejaars studenten dit nooit hebben ervaren. Het kan daarom nog wel even duren voordat deze studenten het campusonderwijs ook als ‘normaal’ ervaren.

Contact

Wil je meer mogelijkheden of inspiratie opdoen om jouw onderwijs vorm te geven? Neem dan contact op via tlc-fgw@uva.nl.

Hoe krijgen we studenten weer de fysieke colleges in?