Zichtbare Leerlijnen Programma: verbetert opbouw en samenhang curriculum
De kracht van samenwerkende docententeams bij curriculumafstemming
Met het Zichtbare Leerlijnen Programma (ZLP) pak je als UvA-opleiding op een innovatieve en effectieve manier de (door)ontwikkeling van een curriculum aan. ZLP analyseert en optimaliseert de opbouw en samenhang van een curriculum via een leerlijnmethodiek die hier speciaal voor is ontwikkeld. Deze methodiek bestaat uit vijf bijeenkomsten waarin docententeams begeleid door experts toewerken naar een optimale afstemming van doelen op verschillende niveaus: van vakken naar leerlijnen naar eindtermen.
Eindresultaat van het traject is een afgestemd curriculum dat gedragen wordt binnen je opleiding. Maar ook een slim online visueel overzicht van de opbouw en samenhang van de opleiding en een meer professioneel docententeam.
Lees meer over de opzet van het programma bij het uitklapmenu onder aan de pagina of kijk bij de ervaringen van opleidingen.
Up-to-date en futureproof met de leerlijnmethodiek
Voor kwalitatief hoog onderwijs zijn verschillende elementen belangrijk:
Samenhang in een curriculum lijkt vanzelfsprekend. Toch is het afstemmen van leerdoelen op curriculumniveau niet altijd eenvoudig. De expertise van docenten richt zich vaak vooral op de vakinhoud en niet of minder op het curriculum. Of soms is er simpelweg tijdgebrek.
De leerlijnmethodiek zorgt voor:
Samen verbeteren we zo de onderwijskwaliteit op een haalbare manier. |
 |
Tastbaar resultaatResultaat van het programma is een verbeterde onderwijskwaliteit voor studenten door:
|
Zichtbare leerlijnentool: inzicht voor iedereen
De Zichtbare leerlijnentool maakt samenhang en opbouw van doelen uit de leerlijnenmethodiek zichtbaar. Deze online tool maakt zichtbaar wat er wanneer, op welk niveau in de opleiding wordt gedaan. Leerdoelen, leerlijnen en eindtermen zijn gekoppeld. Het biedt studenten en docenten hiermee inzicht in de opbouw van en samenhang tussen kennis, vaardigheden en attitudes tijdens de opleiding. Voor studenten is dit inzicht belangrijk voor zelfsturing, motivatie en studiesucces. Daarnaast kun je als opleiding de tool gebruiken als communicatiemiddel tussen docenten en studenten en tussen docenten onderling.
|
|
Programmaleiders Sandra Cornelisse en Ilja Boor:
Sandra: “Studenten hebben vaak moeite om studiestof uit een bepaald vak te koppelen aan dingen die ze geleerd hebben in een eerder gevolgd vak. Ze zien vakken als losse elementen waar ze steeds ‘blanco’ ingaan. Daarnaast geven studenten soms aan dat ze bepaalde stof als herhaling ervaren, zonder te beseffen dat het eigenlijk een verdieping is van eerder behandelde stof. Ze herkennen dus niet dat ze in het nieuwe vak verder de diepte ingaan. Een visueel overzicht van de leerlijnen en de daaraan gerelateerde leerstof helpt studenten. Het motiveert en helpt bij zingeving.”
Ilja: “Het helpt natuurlijk ook opleidingen. Wat deze methodiek uniek maakt is dat docententeams onder begeleiding van experts toewerken naar een afgestemd en gedragen curriculum. We krijgen als feedback dat het programma de samenwerking en betrokkenheid binnen docententeams versterkt. Het draagt bij aan de professionalisering omdat het vermogen om op curriculumniveau na te denken wordt vergroot.” |
Begeleiding door experts
| Het programma wordt per opleiding begeleid door twee trainers met onderwijskundige en didactische expertise en ervaring met de methodiek. Zij begeleiden het proces en geven feedback tijdens en tussen bijeenkomsten. En zij overleggen met de opleidingsdirecteur over de voortgang en de uitkomsten van het traject. |
Het team
|
Meer weten over ZLP?
Bekijk onderstaande informatie als je meer wilt over het programma. Wil je graag deelnemen als UvA-opleiding? Stuur ons dan een mail. We komen graag met je in contact.
Wil je trainer worden binnen het Zichtbare Leerlijnen Programma? Bekijk de vacature.
Over het programma
Het Zichtbare Leerlijnen Programma (ZLP) is in 2017 gestart door Ilja Boor en Sandra Cornelisse. Zij ontwikkelden speciaal voor dit programma de leerlijnmethodiek. Tussen 2017 en 2022 hebben bijna alle bacheloropleidingen binnen de Science faculteit het programma succesvol doorlopen. Sinds 2022 wordt het programma UvA-breed aangeboden. Medio 2023 hadden 10 Bachelors en 3 Masters het programma al afgerond en lopen er 22 Bachelors en 15 Masters.
De doorlooptijd van het programma is bij een bestaand curriculum zes maanden. Bij de ontwikkeling van een nieuw curriculum loopt het programma parallel mee met de ontwikkeling. De implementatie van het Zichtbare Leerlijnen Programma bij een opleiding begint altijd met een startgesprek met de opleidingsdirecteur.
Het gehele programma bestaat uit:
| Startgesprek | Gesprek met opleidingsdirecteur en samenstellen van het kernteam met leerlijncoördinatoren. |
| Vijf leerlijnbijeenkomsten | In deze bijeenkomsten wordt bepaald uit welke leerlijnen een curriculum bestaat en worden doelen op leerlijnniveau geformuleerd. We visualiseren, analyseren en optimaliseren de samenhang en opbouw van alle doelen door te bepalen welke vakleerdoelen en eindtermen bij welke leerlijn horen. En hoe de beoogde leerlijndoelen bereikt worden. |
| Docenten & coördinatoren bijeenkomsten per leerlijn | In deze bijeenkomsten bespreken de kernteamleden de uitkomsten met vakdocenten en vakcoördinatoren binnen een leerlijn. Op deze manier worden alle docenten van de opleiding betrokken en creëren we draagvlak voor de uitkomsten. |
| Evaluatie | Elke opleiding ontvangt na het doorlopen van programma een evaluatieverslag. Hierin vind je de stand van zaken, gebaseerd op een SWOT-analyse per leerlijn en een advies voor een verbeterplan. Dit verbeterplan kan eventueel samen met de facultaire TLC’s worden opgepakt. Na drie maanden vindt er een follow-up bijeenkomst plaats waarin de implementatie van de uitkomsten wordt geëvalueerd. |
Alle opleidingen van de UvA kunnen zich op vrijwillige basis aanmelden voor het programma. Het doel is dat alle opleidingen die mee willen doen het programma kunnen doorlopen. Bacheloropleidingen die binnen twee jaar een accreditatie op het programma hebben, zijn het eerst aan de beurt. Dit geldt ook voor bacheloropleidingen die bezig zijn met een curriculumherziening of het opzetten van een hele nieuwe opleiding. Ook bacheloropleidingen of masteropleidingen die hun opleiding toekomstbestendig willen maken, kunnen zich aanmelden.
Ervaringen van deelnemende opleidingen
|
“Het is bijzonder goed voor een opleiding om onder leiding van mensen met kennis van zaken de hele opleiding door te nemen. Het geeft meer duidelijkheid over de structuur van de opleiding voor zowel studenten als docenten. Maar ook voor visitatiecommissies. Het programma bood handvatten die dit makkelijk hebben gemaakt.”
|
“Het programma maakt heel inzichtelijk waar hiaten en overlap zitten. Zijn er leerlijndoelen die nergens terugkomen in vakleerdoelen? Of andersom: zijn er vakleerdoelen die niet helemaal aansluiten op leerlijndoelen en is er (on)wenselijke overlap in het curriculum? Dit alles wordt met het programma zichtbaar.” | “This programme has given a good overview of how our bachelor is put together. It has allowed me to see how the pieces fit together, to form the bigger picture. As lecturer only involved in a part of the programme, I never realized how much of what I do contributes to and derives from other colleagues’ efforts, as well as it is a step for the student toward a comprehensive knowledge.” | |||||
 |
Ingmar Visser
Onderwijsdirecteur bachelor Psychologie |
 |
Annette Schrauwen
Programme Director of the Master’s International and European law |
Paola Grosso
Director of the Graduate School of Informatics (GSI) |
|||
ZLP-verdiepingstraject AI
Rust je studenten uit met AI-geletterdheid op leerlijnniveau, ondersteund door duidelijke leerdoelen, passende werkvormen en gerichte toetsing.
ZLP-verdiepingstraject Affectief leren
Vind een balans tussen cognitief en affectief leren, dat persoonlijke ontwikkeling bevordert, door middel van een leerlijn met bijbehorende werkvormen en passende toetsing.
Byron Adams deelt ervaringen met het gebruik van de Zichtbare leerlijnentool
Docent Byron Adams deelt zijn ervaringen met het gebruik van de Zichtbare leerlijnentool in zijn onderwijs.
Het Zichtbare Leerlijnen Programma
Met het Zichtbare Leerlijnen Programma (ZLP) pak je als UvA-opleiding op een innovatieve en effectieve manier de (door)ontwikkeling van een curriculum aan.