“De anesthesiologie is voor mij het mooiste vak in het ziekenhuis.”

Het mooiste vak

David van Meenen is 35 jaar, anesthesioloog en postdoctoraal onderzoeker op de afdelingen anesthesiologie en intensive care van Amsterdam UMC. Hij heeft zijn studie, opleiding en promotie allemaal binnen Amsterdam UMC gedaan. “De anesthesiologie is voor mij het mooiste vak in het ziekenhuis. Het is een enorm breed en dynamisch vak. We komen in het hele ziekenhuis, en zijn betrokken bij veel verschillende patiëntgroepen in verschillende fases van de zorg. Bovendien maak je kritieke momenten mee, waar handelen of niet-handelen spannende beslissingen kunnen zijn.” 

Kritische denkers 

David komt uit een onderwijsfamilie, beide ouders hebben in het onderwijs gewerkt. “Zelf heb ik een groot enthousiasme voor onderwijs, omdat ik het mooi vind om mensen te zien groeien. Vaak ligt in het onderwijs de focus op het leren van feiten, fysiologie en farmacologie. Dat is belangrijk, maar wat ik soms mis bij studenten is dat ze hun eigen visie ontwikkelen. Graag daag ik studenten uit om kritische denkers te worden, zodat ze zelfverzekerd genoeg zijn om af te wijken van bestaande conventies en ze gaan vertrouwen op hun eigen kennis en kunde in de beslissingen die ze moeten maken. Een belangrijke eigenschap voor een toekomstig arts.” 

Onderwijs houdt me scherp 

“Voor elke medisch specialist geldt dat onderwijs geven je klinische praktijk enorm kan verrijken, denk ik. Onderwijs houdt me scherp. Het dwingt me om ideeën onder woorden te brengen, tegen het licht te houden en waar nodig aan te passen. Ook in de zorg aan patiënten houdt onderwijs me up-to-date. Ik leer enorm veel van de nieuwsgierigheid van studenten en promovendi, en van hun vooruitstrevende en creatieve ideeën. Het daagt me uit om deze innovatieve ideeën te overwegen en eventueel te incorporeren. De interactie met studenten brengt mijn onderwijs verder en maakt het vak uitdagender.” 

(De tekst gaat verder onder de foto)

Interessante praatjes of leerdoelen 

“Ik ben nu een kleine 10 jaar docent en de belangrijkste les die ik geleerd heb is het belang van leerdoelen. Mijn onderwijs bestond vaak uit praatjes over dingen die ik zelf interessant vond en binnen mijn expertise vielen, zonder rekening te houden met wat ik wilde dat de student eruit meenam of wat de student zelf wilde meenemen. Door te focussen op zowel het eigen leerdoel van de student, en mijn leerdoel voor de student, ben ik in staat om veel gerichter onderwijs te geven. Het kost me nu minder tijd om me voor te bereiden, te bepalen wat de juiste vorm van onderwijs is en wat van belang is om te vertellen of te doen. Tevens stelt het me in staat om over meerdere onderwerpen les te geven, en heb ik ook meer handvatten om de onderwerpen waar ik zelf iets minder inzit, goed uit te leggen.” 

Een beurs voor onderwijs en onderzoek 

“Als je iets in het onderwijs wilt ontwikkelen of vernieuwen kan een beursaanvraag een goede ondersteuning zijn. Samen met andere collega’s zijn we regelmatig bezig met de aanvraag van beurzen, zowel voor onderwijs als onderzoek. Elke collega die hier ook mee bezig is zou ik als tip willen geven: volhouden. Een beurs aanvragen is veel werk en wordt lang niet altijd toegekend, dus laat je niet uit het veld slaan als een beurs niet toegewezen wordt. Dit betekent niet dat je geen goed idee hebt! Een tweede tip: extreem belangrijk is een goed team om je heen. Er zijn geen mensen die dit alleen kunnen, dus betrek altijd de collega’s om je heen en geef hen vervolgens ook de credits voor het werk wat ze doen. Zonder je team ben je nergens.” 

Kritieke situaties 

“Als anesthesioloog komt het voor dat je in kritieke, levensbedreigende situaties snel moet handelen. Een methode die ons in de zorg tot beschikking staat is de ABCDE-methodiek* bijvoorbeeld bij een crisis tijdens een operatie, of bij eerste hulp. Handelen in zulke situaties wordt vaak gezien als sterk optreden en niet-handelen als een vorm van passiviteit. 

Maar ik denk dat juist hier een enorme kans ligt om meer stil te staan bij kwaliteit van leven. De ABCDE-methodiek stelt je in staat rustig te blijven tijdens acute situaties en vervolgens keuzes te maken op basis van kwaliteit van leven. Ik ben van mening dat niet-handelen ook een actieve keuze kan zijn; een keuze die soms veel moeilijker is en meer vraagt van een zorgverlener dan wel handelen. En dit heeft ook weer invloed op het leveren van zinvolle zorg. Ik denk dat het belangrijk is dat we in een grotere context meer waardering krijgen voor niet-handelen, niet alleen om kosten en personeel te besparen, maar ook om de kwaliteit van de zorg te verbeteren.”