Time Savers: Kwaliteit is prioriteit
Keuzes maken bij tijdsdruk
Alle docenten kennen wel momenten waarop we simpelweg niet genoeg tijd hebben om de kwaliteit te leveren die we graag zouden willen. Hoewel we dat vaak niet leuk vinden, kunnen we soms niet anders dan harde keuzes maken. Hieronder vind je tips en overwegingen van collega’s die kunnen helpen bij het verstandig maken van dit soort keuzes, waarbij de nadruk ligt op het zoveel mogelijk behouden van kwaliteit bij tijdgebrek.
Zorg voor jezelf
Erken en accepteer dat je soms de minste van twee kwaden moet kiezen
Ga jezelf niet schuldig voelen over wat je nu eenmaal onmogelijk kunt doen. Committeer je aan de keuzes die je hebt gemaakt, en geef deze je volledige aandacht.
Mocht je voorzien dat er negatieve gevolgen zijn voor de administrate, tentamens, collega’s of andere cursussen, zet dan op je tot-do lijst dat je de relevante mensen zo snel mogelijk op de hoogte stelt. De meesten kennen de situatie maar al te goed, en zullen begrip hebben voor de situatie. Als je van tevoren kunt waarschuwen, kunnen ze je misschien zelfs wat hulp bieden of een oplossing bedenken.
Jij bent belangrijk
Plaats je eigen gezondheid en die van je familie voorop, voor welke andere overwegingen dan ook.
De grootste bedreiging voor de kwaliteit en kwantiteit van je werk is langdurige uitval. Maar ook: de grootste factor die bijdraagt aan de kwaliteit van je werk en je vermogen om met werkdruk om te gaan is je algehele gezondheid.
In de praktijk kan dit betekenen dat je concrete afspraken met jezelf maakt over wanneer, waar en voor hoe lang je precies werkt, en wanneer je niet beschikbaar bent voor mails of werktelefoontjes. Als je onder tijdsdruk staat, kan dit wat paradoxaal aanvoelen, maar juist dan levert het opstellen van dit soort regels (en je er aan houden, natuurlijk) een belangrijke bijdrage aan je welzijn op langere termijn.
Gebruik dat waar je goed in bent
What voor een docent ben jij?
Alle verschillende docenten samen bieden onze studenten hopelijk een verscheidenheid aan verschillende onderwijservaringen, zowel binnen als buiten het leslokaal. Echter, individuele docenten hebben natuurlijk zo hun eigen kwaliteiten en interesses. Wanneer je onder tijdsdruk staat, kan het zinnig zijn om goed van jezelf te weten wat voor een docent jij eigenlijk bent.
Zo kan het zijn dat je bijvoorbeeld erg weinig tijd hebt om je les voor te bereiden, en je niet graag om een topic heen improviseert. Wanneer je da van jezelf weet dat je een goede luisteraar bent, en goed discussies kunt leiden, kan daarin een oplossing liggen. Je kunt dan studenten de opdracht geven om hun eigen oplossingen bij hun vragen te zoeken, en hierover een discussie laten voeren. Zo is er geen noodzaak tot het voorbereiden van uitgebreide slides, verwijzingen, amusante anecdotes, etc. Aan de andere kant, als je juist een makkelijke prater bent, en/of een passie hebt voor het onderwerp van die week, dan kun je zo “los gaan”.
Wat je precies doceert begrenst je mogelijkheden soms wel wat, maar in het algemeen heb je een scala aan lesgeefmethoden en- stijlen tot je beschikking. Door op lastige momenten op je sterke kanten terug te vallen, geef je jezelf zelfvertrouwen, bespaar je tijd, en krijgen de studenten nog steeds het beste wat jij hen te bieden hebt.
Stel jezelf de volgende vragen om je kwaliteiten wat concreter te krijgen…
- Heb ik een voorkeur voor interactie met studenten, of vertel ik liever?
- Wat motiveert de studenten tijdens mijn lessen?
- Ben ik beter met visuele of met talige kennisoverdracht?
- Wat is mijn grootste “lesgeef-nachtmerrie”, and hoe kan ik die van tevoren ondervangen?
- Heb ik liever individueel contact met studenten, of in kleine groepen, of juist als een grotere groep?
- Wail ik het liefst de controle en aandacht hebben, of vind ik het prettig om studenten zelf aan de slag te laten gaan en te zien waar ze mee komen?
etc. etc.
Buig het onderwerp in de richting van je eigen interesses en kennis
Naast onze docent-identiteit, hebben we ook professionele en persoonlijke interesses. Het verbinden van de standaard cursusinhoud met die zaken die ons op dat moment bezig houden, kan een hoop voorbereidingstijd schelen. Daarnaast is het goed voor de ontwikkeling van studenten om de stof te leren relateren aan de praktijk, en aan aanverwante academische contexten. Sterker nog, dit is een van de belangrijkste leerdoelen, en wordt gezien als een vorm van hogere orde denken (zie thema Toetsing).
Waar mogelijk, speel met actualiteiten, inhoud van andere cursussen, voorbeelden uit je eigen (onderzoeks-)praktijk, of zelfs met een metafoor over een favoriete sport of hobby, in je uitleg van wat studenten moeten leren. Misschien hoef je dan niet de officiële uitleg uit de tekstboeken of artikelen te (her)lezen, en krijgen studenten meer manieren van uitleg aangereikt.
Transparant zijn naar studenten
Studenten zijn (jong)volwassenen die het vaak waarderen als je ze zo benadert
Het kan heel goed werken als je voor studenten een tipje van de lesgeef-sluier oplicht, en ze achter de schermen mee laat kijken. Ze hebben vaak weinig besef dat we lessen voorbereiden, dat we vergaderen over vakken, of hoe lang je eigenlijk met het nakijken van een opdracht bezig bent. Er is niets mis mee om het over dit soort zaken te hebben, of zelfs een korte berekening te laten zien van hoe we met onze tijd omgaan.
Het is echter wel heel belangrijk om dit niet vanuit een slachtoffer-perspectief te brengen; het gaat nadrukkelijk niet om medelijden wekken. Je geeft studenten eerder een inkijkje in de praktijk van een professionele baan, met alle verantwoordelijkheden die daar bij komen kijken, en keuzes die nu eenmaal moeten worden gemaakt. Met behulp van dit inzicht, kunnen studenten beter aangeven wat zij belangrijk of moeilijk vinden, en je helpen prioriteren binnen je cursus.
Daarnaast betekent professioneel maar open zijn over dit soort zaken, dat je de studenten serieus neemt en als volwassenen behandelt. Het helpt om een goede docent-studentrelatie op te bouwen met wederzijds respect en vertrouwen, die uitstijgt boven middelbare schoolervaringen en ze voorbereid om een echte baan. Het helpt ook studenten erop voor te bereiden dat perfectie niet altijd tot de mogelijkheden behoort in het echte leven. Dit soort inzichten helpt vaak de kwaliteit van studentenevaluaties verbeteren, waarmee zij ons helpen om hen te helpen.