Dit voorjaar rondde Jeanine Suurmond haar SKO-Traject af. Het resultaat; een visiedocument, een strategie en een andere kijk op leiderschap. Deze Principal Educator deelt graag haar ervaringen met jou.

“Mijn voornaamste taak in het Amsterdam UMC is het begeleiden van promovendi die onderzoek doen naar toegang tot de zorg voor patiënten met een migratieachtergrond. Daarnaast ontwikkel, coördineer en geef ik onderwijs op het gebied van diversiteit binnen de bachelor en master Geneeskunde aan de UvA. Om in kaart te brengen welke rol social accountability nu speelt in de opleiding Geneeskunde en hoe die verder kan worden vormgegeven heb ik een Comenius Senior Fellow beurs gekregen.”

Constructive alignment

“Het SKO-traject heb ik in april 2021 afgerond. In dit traject heb ik mij gericht op het uitvoeren van mijn Comeniusbeursproject, namelijk hoe we social accountability in de opleiding Geneeskunde kunnen vormgeven. Wat mij het meest geholpen heeft is inzicht in het principe van constructive alignment. Je kan zelf wel onderwijs verzinnen, maar je moet goed bedenken hoe dit past bij de leerdoelen van de opleiding. Van oudsher zijn de initiële geneeskundeopleidingen voornamelijk biomedisch georiënteerd. Maatschappelijke thema’s van invloed op gezondheid zoals armoede of migratie komen maar spaarzaam aan bod. Ook UvA geneeskundestudenten worden nog niet genoeg toegerust om de kwetsbare patiënt in diens context en omgeving te behandelen.”

Maatschappelijke plicht

“Geneeskundeopleidingen hebben echter de maatschappelijke plicht om onderwijs te laten aansluiten bij zorgbehoeften van de hele samenleving. Dit krijgt ook grote nadruk in de nieuwe eindtermen van de geneeskundeopleiding, het Raamplan 2020. De mate waarin de geneeskundeopleiding inspeelt op maatschappelijke thema’s wordt in de internationale vakliteratuur met de term ‘social accountability’ samengevat.”

Verschuiving

“Doel van mijn SKO-traject is om onze geneeskundeopleiding te ondersteunen in het behalen van eindtermen die over de maatschappelijke plicht van het geneeskundeonderwijs gaan. Rode draad is daarbij een verschuiving teweeg te brengen waarbij studenten niet alleen leren in de ziekenhuissetting (intramuraal) maar ook leren in de samenleving. Hiervoor heb ik de eindtermen en leerdoelen uit het raamplan gehaald met betrekking tot social accountability en deze naast de leerdoelen van de opleiding geplaatst.”

Visiedocument en strategie

“Samen met de promovendus Janique Oudbier, hebben we in kaart gebracht waar social accountability in de opleiding aan de orde komt, waar mogelijke lacunes zitten, wat mogelijke barrières en facilitators zijn en wat good practices zijn. Op basis van deze inzichten kunnen we, waar nodig, onderwijs over social accountability ontwikkelen die passen bij de leerdoelen van de opleiding. Het SKO traject heeft ervoor gezorgd dat ik nu een visiedocument heb geschreven en een strategie om deze visie te realiseren.”

Persoonlijk

“Voor mij persoonlijk heeft het SKO-traject ook gebracht dat ik ben gaan nadenken over wat voor leider ik ben. Ik heb ontdekt dat ik veel last heb van het stereotype beeld van succesvol leiderschap dat vaak gelijkgesteld wordt met proactief, assertief, besluitvaardig en ad rem zijn. Echter, mijn natuurlijke manier van werken is om actief te luisteren, de tijd te nemen om mensen te leren kennen, eerst met iedereen te overleggen, samen te werken en zo tot innovatief onderwijs te komen. In het traject is veel ruimte voor coaching, individuele feedback en met docenten van andere faculteiten bespreken hoe je plannen kunt realiseren en hoe ze overkomen op anderen.”

Nadenken

“Mijn tip voor andere docenten is dat je vooraf bij de ontwikkeling van onderwijs goed moet nadenken welke rol dit heeft in de gehele opleiding en hoe je verschillende onderdelen op elkaar afstemt vanuit het principe van constructive alignment.”

Toekomst

“Het SKO-traject is nu afgerond maar mijn project over social accountability nog niet. In de komende twee jaar wil ik aandacht voor social accountability in de opleiding uitbreiden, bijvoorbeeld door in het curriculum meer aan te sluiten bij ziektes die voorkomen bij patiëntengroepen uit Amsterdam-Zuidoost. Of door diversiteit van patiënten meer te laten reflecteren in de casuïstiek die gebruikt wordt in het onderwijs.”