Teacher Story: Jan Aten

Passie, authenticiteit en aandacht

Jan Aten is verkozen tot docent van het jaar 2022 van de faculteit Geneeskunde. Alle reden voor  een interview met deze passievolle duizendpoot die er vooral wil zijn voor zijn studenten. “Ik vind het een bijzondere eer dat juist studenten mij kozen.”

Naast docent is Jan coördinator van het vak pathologie, bioloog, onderzoeker, geoloog en heeft hij zich verdiept in experimentele pathologie op het gebied van immunologie, nefrologie en celbiologie. En, ook niet onbelangrijk, sinds een jaar is hij grootvader, vertelt hij met een grote glimlach. Hij haalt zijn inspiratie uit de natuur die hij van jongs af aan intrekt en onderzoekt.

Docent van het jaar
“Het was een verrassende middag, ik had een uitnodiging om de zoommeeting bij te wonen. Ik was wel eerder bij een verkiezing geweest en zocht er daarom echt niets achter. Totdat mijn portretje tijdens de zoommeeting wel heel vaak in beeld kwam en steeds meer naar het midden verschoof!”

Vertrouwen
In de toelichting op zijn verkiezing stond vermeld dat Jan studenten met de leer van de pathologie inspireert om met een ander perspectief naar de wereld te kijken. Daarnaast gaven studenten aan dat hij met veel geduld en enthousiasme alles haarfijn uitlegt. “Ik probeer om studenten zoveel mogelijk vertrouwen te geven zodat ze grip krijgen op wat ze moeten leren en de vaardigheden die zij daarvoor nodig hebben. Als docent zie ik het als mijn taak om hen daarbij te begeleiden. Als je ze helpt om zelf na te denken dan help je studenten met het vergroten van vertrouwen in eigen kunnen. Ik zou tegen iedere docent willen zeggen; stimuleer interactie binnen je eigen onderwijs!”

Authenticiteit
“De manier waarop je dat doet, welke  werkvorm je ook gebruikt, is natuurlijk van belang. Maar of je nu een hoorcollege, een practicum of iets anders doet, een tool gebruikt of niet, het belangrijkste is dat je liefde voor je vak en de studenten hebt. Iedere docent onderwijst op zijn eigen manier, en als dat met passie, authenticiteit en aandacht gepaard gaat dan merken studenten dat. Uiteraard moet je boven de stof staan en de middelen gebruiken die bij je passen en je kunnen helpen om interactie te bevorderen.”

Zelfstandigheid
“Studenten vinden mijn vakgebied vooraf nogal eens moeilijk. Dat komt dan vaak doordat ze dat hebben horen zeggen. Als we eenmaal aan de gang gaan en samen preparaten bekijken dan blijkt dat studenten best snel zelfstandig verder kunnen. In het meedoen en mee kunnen doen ontstaat het plezier. Ik wil geen prestatiedruk leggen bij studenten, ik wil wel hun capaciteiten aanspreken. Als je het een beetje spannend maakt en een practicum of een toets gaat vervolgens goed, dan geef je studenten meer vertrouwen in zichzelf.”

Powers of Ten
In het eerste studiejaar heb ik wel eens het filmpje ‘Powers of Ten’ gebruikt, een korte documentaire uit de jaren zeventig die de relatieve verhoudingen van dingen van microscopisch tot kosmisch niveau toont in machten van tien. Dit filmpje geeft perspectief en laat zien dat er zoveel meer is, in het grote en het kleine. Wist je trouwens dat de basis voor dat filmpje komt uit de jaren vijftig van docent Kees Boeke in Bilthoven? Een leuk weetje.”

Dertig jaar
“Ik geef nu ongeveer dertig jaar les. Studenten zijn eigenlijk niet echt veranderd, ze willen nog steeds graag arts worden, ze zijn slim en geïnteresseerd. De onderwijsvormen zijn wel veranderd. Vroeger had je klassieke hoorcolleges, maar ook die kon je interactief maken. Als je een student zou vragen wat een goede docent is, dan zal hij niet snel een werkvorm benoemen, maar wel dat die docent zichzelf is en aandacht heeft. De feedback van studenten is voor mij belangrijk, zo blijf ik in contact. Ik leer nog elk jaar van opmerkingen en vragen van studenten.”

Docentprofessionalisering
“Dat er in deze tijd meer ruimte is om je als docent verder te ontwikkelen vind ik waardevol. Vroeger keek je als docent naar wat je ging vertellen en hoe je dat ging doen. Het waarom kreeg veel minder aandacht. De nadruk op het formuleren van leerdoelen wordt nu veel beter vormgegeven. Die focus op docentprofessionalisering vind ik echt een goede zaak. Samen met andere professionals nadenken over onderwijs is een soort TBL voor docenten, eigenlijk TBT, Team-Based Teaching.”

Toetsen
“Het thema Toetsing boeit me enorm. Enerzijds de cijfermatige kant, het analyseren, en anderzijds hoe je nu een goede toetsvraag maakt, en vooral hoe je eerlijk en betrouwbaar kunt toetsen. Binnen onze vakgroep stimuleren we om elkaars concepten voor de toetsvragen te bekijken. Zo houden we elkaar scherp en worden beter in het maken van goede vragen.”

Samenwerking
“Ik kijk uit naar verdere samenwerking in het onderwijs met collega’s op locatie VUmc. Met de fusie geeft afdeling Pathologie, die op beide locaties aanwezig blijft, onderwijs binnen de twee faculteiten geneeskunde. Het lijkt me hartstikke leuk om van elkaar te leren en samen goed onderwijs te verzorgen.“

Docent van het jaar 2022 UvA
Op 6 oktober wordt de docent van het jaar 2022 van de gehele UvA bekend gemaakt. Jan blijft er nuchter onder. “Ik wacht het rustig af, zegt hij bescheiden.”