Activerend leren toegepast met de UvA Kaartenset
Hoe betrek je je studenten op een actieve manier bij jouw onderwijs? Het netwerk van Teaching & Learning Centres (TLC) ontwikkelde een nieuw ondersteunend middel dat hierbij kan helpen: de UvA Kaartenset. Activerend leren is een educatieve aanpak die door sommige faculteiten, programma’s of cursussen volledig is doorgevoerd. Deze meer ‘revolutionaire’ aanpak vereist een compleet nieuwe inrichting van het onderwijs. Activerend leren kan ook meer ‘evolutionair’ worden ingezet. Bijvoorbeeld door een aantal componenten van bestaand onderwijs activerender te maken.
Lees hieronder meer over activerend leren en met welke gedachte de ontwikkelaars Imber van Dijk, Hakan Körlö en Erjo Beitler de UvA Kaartenset hebben ontwikkeld.
Inactief leren bestaat niet
| Activerend leren betekent dat studenten actief met de stof aan de slag gaan. Je kunt echter niet inactief zijn en iets leren. Actief zijn is dus eigenlijk een voorwaarde om iets te kunnen leren.
Hakan: “Activerend leren gaat verder dan het passief overdragen van kennis en betekent dat de geest actief betrokken is. Het kenmerkende ervan is dat studenten dynamische deelnemers zijn aan het leerproces. En dat ze reflecteren op en toezicht houden op zowel de processen als de resultaten van hun leerproces. Het gaat erom een dynamische leeromgeving te creëren waarin studenten actief deelnemen aan het opbouwen van hun begrip door middel van taken, interacties en samenwerking. Docenten integreren activerend leren door methoden te gebruiken zoals groepsdiscussies, rollenspellen, casestudies en probleemoplossende activiteiten.” |
 |
|
Nog steeds een belangrijk thema voor docenten en studenten
Het thema staat al een tijdje op de agenda binnen de UvA, maar blijft belangrijk. Hakan: “Activerend leren blijft cruciaal omdat het de kwaliteit van het onderwijs verbetert. In een steeds veranderende wereld hebben studenten vaardigheden nodig zoals kritisch denken, problemen oplossen en samenwerken. Ze leren deze vaardigheden door actief hun leerproces vorm te geven. Hierdoor zijn ze beter toegerust voor de toekomst. Imber: “Daarnaast denk ik dat de docent in de rol van kennisoverdrager minder belangrijk wordt als alternatieven hiervoor verbeterd worden. Terwijl de docent in de rol van veelzijdige begeleider en facilitator van het leerproces steeds belangrijker wordt.”
Samenwerking binnen netwerk van UVA Teaching & Learning Centres
| Erjo: “De Teaching & Learning Centres (TLC) van de UvA werken faculteitsoverstijgend samen om best practices en innovatieve technieken te delen. Activerend leren (AL) is een van de thema’s waar we aandacht aan besteden. We organiseren bijvoorbeeld workshops en verspreiden de kaartenset onder docenten. Veel faculteiten hebben Activerend Leren (AL) opgenomen in hun onderwijsvisie. Niet als doel op zich, maar om bij te dragen aan goed onderwijs dat effectief (goede resultaten) en plezierig (bevredigend) is.” |  |
Kaartenset Active Learning in the classroom: 30 technieken om toe te passen
 |
“We hebben recent de kaartenset Active Learning in the classroom geïntroduceerd. Een kaartenset voor zowel nieuwe als ervaren docenten aan de UvA. De set is gemaakt met input van UvA docenten. Bij hen hebben we werkvormen en best practices verzameld. Er is immers een schat aan waardevolle input en praktijkervaringen aanwezig. Die hebben we gebundeld in een praktisch hulpmiddel waar alle docenten aan de UvA hun voordeel mee kunnen doen.”
Erjo: “Deze UvA Kaartenset brengt nieuwe werkvormen naar voren als het om activerend leren in lessen gaat. Maar liefst 30 verschillende technieken komen aan bod, die passen bij een bepaald didactisch doel. Of je nu studenten wilt leren discussiëren of samenwerken of hen problemen wilt laten oplossen, er is een ruim overzicht aan inspirerende en leerzame activiteiten.”
De kaartenset is zowel digitaal als gedrukt beschikbaar.
|
Laagdrempelig en eenvoudig in te zettenImber: “De kaartenset is eenvoudig in te zetten is. Je filtert op categorie en zoekt vervolgens een werkvorm die je aanspreekt. Op die manier maak je het laagdrempelig, is de benodigde voorbereidingstijd vaak zeer beperkt en is de kans groot dat het ook echt wordt ingezet.” Onderwijskundige principes in de kaartensetErjo: “We hebben rekening gehouden met verschillende fasen die een les of een reeks lessen bevat. Ook hebben we ervoor gezorgd dat de verschillende cognitieve levels volgens de leerdoelen taxonomie van Bloom kunnen worden bereikt. Vaak lukt het ons wel om voor de eerste twee niveaus activiteiten te bedenken, die zijn gericht op onthouden en begrijpen. Met name activiteiten die geassocieerd worden met ‘diep’ leren zoals analyseren, evalueren en creëren, volgens de taxonomie van Bloom, vragen meer creativiteit van de docent.” |
“We zien een grote variatie aan ‘actiefheid’ bij studenten. Sommige studenten zijn heel actief bij een hoorcollege. Ze zitten vooraan, noteren alles en stellen vragen aan de docent. Zo verwerken ze actief de stof. Veel studenten leren niet op deze manier en hebben instructies nodig om actief met de stof aan de slag te gaan. “
|
Waardevol hulpmiddel
| “De reacties zijn heel positief. Docenten vinden het mooi en vinden de set heel bruikbaar. En nog belangrijker: ze kunnen altijd wel een werkvorm vinden die ze uit willen gaan proberen. Het mooie is, dat het niet noodzakelijk is dat je alle werkvormen kent om ze in te kunnen zetten. Maar dat je juist een aantal passende werkvormen vindt die aansluiten bij jouw onderwijs.”Imber: “Ik zeg altijd dat docenten de set niet van a tot z hoeven te lezen, maar juist op hun bureau moeten leggen. Dan kunnen ze het gebruiken wanneer ze het onderwijs aan het voorbereiden zijn. Bijvoorbeeld op het moment dat ze denken: ‘hoe kan ik de voorkennis van studenten activeren of een bepaalde paper laten analyseren in groepen.” |