Good practice: Vaardighedenportfolio
In het kader van de onderwijsvernieuwing heeft de opleiding Gezondheidsrecht een vaardighedenportfolio geïntroduceerd. De TLC sprak hierover met de opleidingsdirecteur Rolinka Wijne.
Wat houdt het vaardighedenportfolio precies in?
“Ons vaardighedenonderwijs is onderdeel van de onderwijsvernieuwing en bestaat uit schrijfvaardigheden, mondelinge vaardigheden, onderzoeksvaardigheden en het ontwikkelen van een professionele houding. Bij elk vak werken studenten aan een specifieke vaardigheid, door daartoe ingerichte opdrachten.
De integratie van deze vaardigheden in het curriculum zorgt ervoor dat studenten niet alleen theoretische kennis opdoen, maar ook praktische vaardigheden ontwikkelen die essentieel zijn in de praktijk van het gezondheidsrecht. Studenten moeten bijvoorbeeld een presentatie geven of een annotatie schrijven. Opdrachten worden in sommige gevallen becijferd en in sommige gevallen is alleen deelname vereist.”
Hoe wordt de voortgang van studenten bijgehouden?
“Studenten beginnen in september met het maken van een IJkdocument, waarin zij
hun huidige niveau voor elke vaardigheid beschrijven. Zij herhalen dit proces in januari en aan het einde van hun studie.
Tussentijds vullen zij na elke opdracht een logboek in, waarin zij aangeven wat zij al hebben bereikt en waaraan zij nog willen werken. Deze logboeken worden besproken met hun mentoren en hun scriptiebegeleider.”
Wat waren de reacties van de studenten en docenten?
“Studenten lijken het leuk te vinden, al hebben wij niet direct feedback ontvangen. Het werk wat zij inleveren toont echter hun betrokkenheid en plezier, met creatieve titels en grappige elementen.
Het docententeam reageerde positief tijdens een brainstormsessie over onderwijsvernieuwing. Iedereen was enthousiast en bereid om mee te werken.
De invoering van het portfolio heeft wel extra werk met zich gebracht. Wij hebben een junior docent wier taak het is om de meeste van de gemaakte opdrachten (mee) te beoordelen.
Het curriculum is nu samenhangender, maar de toetsen zijn wel zwaarder geworden door de toevoeging van opdrachten. Sommige docenten werken parttime, dus extra werkdruk wordt sterk gevoeld. Wij hebben daarom bewust ons team aangepast om de taken te verdelen en de belasting te beheersen.”
Hoe wordt het succes van het portfolio gemeten?
“Het portfolio is dit jaar geïntroduceerd. Wij meten het succes door middel van Google surveys en directe observaties. Wij hebben bijvoorbeeld gemerkt dat een lange dag van mondelinge presentaties, te zwaar was voor zowel studenten als docenten. Daarom gaan wij dat deel verkorten.
Het uiteindelijke doel is om betere juristen af te leveren. Dit wordt gemeten aan de hand van hun schrijf-, presentatie- en onderzoeksvaardigheden, evenals hun vermogen om te reflecteren op hun eigen werk. Reflectieverslagen zijn hierbij een belangrijk onderdeel, geïnspireerd door inzichten van onderwijsconferenties.”
Welke adviezen heb je voor opleidingen die het vaardighedenportfolio ook willen introduceren?
“Voor opleidingen die dit ook willen doen, zou ik adviseren om eerst te onderzoeken wat past bij de opleiding en te kijken hoe het curriculum op de ontwikkeling van vaardigheden kan worden afgestemd. Daarnaast is het belangrijk om de taken goed te verdelen binnen het docententeam, zodat iedereen zich kan richten op waar hij of zij het beste in is. Een goede balans tussen de inhoud van vakken en vaardigheden is cruciaal.
Een praktische eerste stap is het maken van een schema waarin wordt gekeken naar de vakken die worden gegeven en hoe vaardigheden hierin zijn of kunnen worden geïntegreerd. Overleg met collega’s is hierbij belangrijk om draagvlak te creëren en het plan te optimaliseren.
Het managen van de werkdruk, zowel voor studenten als docenten, is ook van groot belang. Dit kan onder andere worden gedaan door de toetsingslast te spreiden en gebruik te maken van externe expertise indien nodig.
Het opzetten van een dergelijk programma vergt veel tijd en toewijding. Het is geen project dat even snel kan worden afgerond, maar de inspanning is de moeite waard vanwege de waardevolle bijdrage aan het onderwijs en de ontwikkeling van de studenten.”